Scubada 10 Yeni Kural

[ygt_srn]

Araştırma ve ekipman gelişimi sayesinde günümüz dalıcılarına bir dizi yeni beceri öğretilmektedir. Ne kadar güncelsiniz?

Eğlence için dalış yeni sayılır. 1950’lerde çıkmış, 60 ve 70’lerde kabul görmüş, 80’lerde patlama yapmış ve 90’larda büyük teknik sıçramalara sahne olmuştur. Bu nedenle, açık deniz sınıfında öğrenmiş olduğunuz her şey bu günlerde geçerli olmayabilir. Yeni araştırma ve ekipmanlar, dalmayı daha güvenli ve daha keyif verici kılmıştır-yeni kuralları bilirseniz tabii.

1. Öteki Dalma Profilleri de Olur
Yeni Kural
İlk dalışınıza oranla ikinci dalışınızda daha derine dalma izni vardır ve bir dalışın ilk anlarına oranla sonraki kısmında daha derine dalınabilir.

Eski Kural
Bu yıla kadar tüm dalıcılara, dalışın ilk anlarında daha derinden başlayıp kademeli olarak “merdiven basamağı” biçiminde yukarılara doğru çıkmaları öğretilirdi. Ayni şekilde, günün ilk dalışını en derinde yapmaları söylenirdi.
Bunun nedeni ise sığ sularda başlayacak dalışların daha sonra daha derinlerde dekompresyona yol açacağı düşüncesi idi.

Değişikliğin Nedeni
Dalma bilgisayarları. Bilgisayarlar, bulunduğunuz derinliği ve süreyi sürekli kaydettiklerinden ve matematikleri iyi olduğundan, profilinize bakmaksızın ne kadar nitrojene maruz kaldığınızı tam olarak bildirirler. Buna karşın dalış tabloları, ancak indiğiniz en derin yerden sorumludur ve bu nitrojen alımına ilişkin ilkel tahminler, tutucu bir yaklaşımı gerekli kılar.

Kuralın Dışındakiler
Yalnızca tablo kullanan dalıcıların eski kurallara uyacakları açıktır. Ve bilgisayar bile kullanılsa, önce daha derinde dalmak akıllıca olur. Yukarı çıkış profilleri, daha uzun dipte kalış ve dekompresyona karşı daha büyük bir güvenlik payı verir.

2. Daha Düşük Asgari Yaş
Yeni Kural
Bir çok endüstri standartı koyan Scuba Eğlence Dalışı Eğitim Komitesi, çocuk sertifikası için asgari yaşı 1999’un sonlarına doğru düşürdü. Bunun sonucunda, PADI, SDI, SSI ve NASDS (SSI ile birleşti)’ta, çocuk sertifikası için asgari yaş, 10’a düştü. SSI’ın 8-12 yaş için yalnızca havuzda yapılan “Scuba Korucuları” programı vardır. NAUI ve YMCA, en azından şimdilik, asgari yaşı 12’de tutuyorlar.

Eski Kural
Çocuk sertifikası için asgari yaş 12 idi. (Çocuk sertifikası, tam sertifikalı bir yetişkinin gözetimini gerekli kılar.)

Değişikliğin Nedeni
Bu sporu yapanları arttırmak. Çoğu nüfus artışı savunucularının çocukları vardır ve tatil dalışlarının popülerliği arttıkça aile için dalış tatilleri bir pazar oluşturmuştur. “Dalmanın geleceğini çocuklar belirleyecektir” diyor Bret Gilliam, asgari yaşı düşüren ilk kurum olan SDI başkanı ve ekliyor “Aile birliğinin tanınması, sporumuzun gelişmesi için atılan büyük bir adımdır.”

Kuralın Dışındakiler
Bir çocuğun dalacak kadar olgun olup olmadığı kararını, yine de dalış hocası verir. 10 yaşında olmak, setifika alma hakkını vermez.

Yeni çocuk sertifikalarının bir çok kısıtlaması vardır. PADI’de çocuklar, etrafı çevrili suda 20 fitle sınırlanmışlardır. Daha sonra açık denizde, 40 fite inebilirler. Kurumun tayin edeceği bir eğitmen, sertifikalı ebeveyn ya da sertifikalı başka bir yetişkinle birlikta olmak zorundadırlar. Kurumların özel kurallarını kontrol edin.



3. Evrensel Referanslar
Yeni Kural
Sertifika mı alıyorsunuz? 1998’den başlayarak kendi şehrinizde “A” sınıfı bir eğitmenden sınıf derslerini ve havuz kurslarını alabilir sonra da “B” sınıfı bir eğitmenden açık deniz kurslarını almak için ılık denizlere gidebilirsiniz. Her iki eğitmenin de birbirilerinin standart ve kurallarını tanımaları şartıyla, tabii. Yani, açık deniz kurslarınız için ılık denizli bir çok tatil yöresinden birini seçebilirsiniz.

Eski Kural
Sınıf, havuz çalışmaları ve açık deniz dalışlarının tümü ayni dalgıç okulu tarafından yapılmalıydı. Açık deniz dalışlarını tropiklerde yapmak isteseydiniz, bulunduğunuz tatil yöresinde ayni dalgıç okuluna bağlı bir eğitmenle çalışmak zorunda kalırdınız.

Değişikliğin Nedeni
Müşteri tercihi. Tatil yörelerinde daha az sayıda eğitmen bulunduran küçük dalgıç okulları, daha büyük olanaklar sunmak için birleşme gereği duydular-özellikle sertifika verme standartları tamamen ayni olduğunda.

Kuralın Dışındakiler
PADI. PADI’ye göre, tüm setifikaların % 70’ini onlar veriyor. Bu kurum, eğitiminizin tüm evrelerinde PADI eğitmenleriyle çalışmanız gerektiği kuralını koruyor.

4. Yukarı Daha Yavaş Çıkış Hızı
Yeni Kural
Dakikada 10 metreden daha hızlı çıkmayın-her iki saniyede bir ayak.

Eski Kural
1996’da A.B.D. deniz kuvvetleri dakikada-30-ayak kuralını benimseyene kadar normal hız dakikada 20 metreydi
Sonra dalgıç okulları da buna uydu.

Değişikliğin Nedeni
Araştırma. Deniz kuvvetleri, incelemeleri sonucunda gördü ki dakikada-30-ayak hızı, eskinin dakikada-60-ayak hızına oranla daha az dekompresyon vakasıyla sonuçlanıyor. Yavaş çıkış, gerçekten dekompresyonu durdurur;
kabarcıklar oluşmadan çözülmüş nitrojeni
toplayıp nefesle dışarı vermek için zamanınız olur.

Kuralın Dışındakiler
Çıkışın tümünde dakikada-30 ayak hızı pratik olmayabilir, özellikle derindeyken ve havanız az kalmışken ya da hipotermiyaya yakınken. Bu durumda, dakikada 20 metreye yakın bir hızda çıkış kabul edilebilir ancak son 20 metrede, dakikada 10 metre hıza inmelisiniz.



5. Güvenlik Beklemesi
Yeni Kural
Yüzeye çıkmadan önce 5 metrede, en az üç ila beş dakika süreyle güvenlik beklemesi yapın. Daha derin ve daha yorucu dalışlar için daha uzun süre bekleyin. Güvenlik beklemeleri sayesinde nitrojen atmak için zamanınız olur.

Yeni Kural
Dalışın sonunda güvenlik beklemesi yapın. Bunun anlamı şudur: yüzeye son çıkış etabından önce yaklaşık 5 metrede en az üç ila beş dakika süreyle durmalısınız. Bazı uzmanlar, belli koşullarda 10 ila 15 dakalık güvenlik beklemeleri önerirler.

Eski Kural
Ne yapacakmışız? Güvenlik beklemeleri, 1980’lerin ortalarına kadar öğretilmiyordu.

Değişikliğin Nedeni
Daha fazla araştırma. Yeni kurallar, her dalışın dekompresyon dalışı olduğunu savunur ve dekompresyon,
sözde “dekompresyon dışı” denilen derinliklerde kalsanız bile olabilir ve olur. Yüzeye yakın en büyük basınç değişimlerinin olduğu 5 metre bölgesinden yukarı çıkarken
durulduğunda, nitrojen boşaltıldığını çalışmalar açıklıkla göstermiştir. Çıkışın son bölümünde atılmayan nitrojen, hemen dokulardan dışarı çıkabilir ve dekompresyona neden olur.

Güvenlik beklemesi yapmanın başka nedenleri de vardır. BC’nizdeki hava ve giysinizdeki kabarcıklar, son 5 metrede
çabucak genişler ve siz daha farketmeden belirgin biçimde pozitif olmanıza yol açar. Durmak, duruşunuzu ayarlama
şansı verir. Böylelikle çıkış kontrolunuzu yitirmezsiniz.

Güvenlik beklemeleri, yüzeye çıkmadan önce yüzey koşullarını ve tekne trafiğini kontrol etme imkanı da verir.

Kuralın Dışındakiler
Tam olarak 5 metre kalmanız gerekmez, özellikle bir dalıcı kalabalığını yarmaktaysanız, 3 ila 7 metre arasında bir yer iyidir. Her ne kadar üç ila beş dakika iyi bir asgari süre ise de daha uzun süreli ve daha derinlere yapılmış dalışlar için daha uzun güvenlik beklemesi yapılmalıdır.

6. Nötr Duruşlu Çıkışlar
Yeni Kural
Yukarı çıkarken doğal nötr durumda kalın. Nötr duruş,
paldır-küldür yukarı çıkışları ve negatif duruşla palet sallama derdinden sizi kurtarır.

Yeni Kural
Yukarı çıkmaya başlamadan önce doğal duruşta olun ve çıkışın tümünde bu durumu koruyun.

Eski Kural
Çıkışa başlamadan önce tüm havayı boşaltın ki negatif olasınız ve negatif duruş nedeniyle yukarı doğru palet sallayasınız.

Değişikliğin Nedeni
Eski kural paldır-küldür çıkışları önlemek için konmuştu. Ama deniz kuvvetleri çalışmaları gösterdi ki yukarı çıkarken paletlerin güçlü kullanımı, dalıcıların nefeslerini tutmalarına yol açıyor. Ayrıca, havanın ciğerlede sıkışmasına da yol açıyor. Her iki durum da ambolizm riski doğuyor. Bu değişiklik, modern BC’lere, özellikle salma vanalarına daha çok güven duyulduğunu da yansıtmaktadır.

Kuralın Dışındakiler
Çok sığ sularda yukarı çıkışta, örneğin 10 metre ya da daha azında, biraz negatif duruşa karşı palet kullanmak OK’dir.
BC ve dış elbisenizde hızlı hareket değişimleri nedeniyle
kontrolu kaybetme riski ve bu kadar kısa bir mesafe için palet kullanmak pek az stres yaratacağından, bu daha iyi bir seçenektir.



7. Dönüşümlü Solumaya Son
Yeni Kural
Hava bitmesi acil durumunda, yedek sisteme ya da partnerinizin ahtapotuna güvenebilirsiniz ya da kendi başınıza acil yukarı çıkış yapabilirsiniz. Tek bir regülatörden dönüşümlü solumayı daha önce partnerinizle çalışmadıysanız, denemeyin.

Eski Kural
Önceleri, ahtapotlar, midilliler ve “yedek hava” gibi aygıtlar yaygındı ve dalıcılar yavaş hızla yukarı çıkarken regülatörü
aralarında paylaşırlardı.

Değişikliğin Nedeni
Güvenlik. Deneyim göstermiştir ki her iki partner de “partnerli soluma”yı çalışmamış ve beceri geliştirmemişlerse, bu işi denerken yalnızca bir değil, her iki dalıcı da yaralanabilir.

Partnerli soluma yapan dalıcılar regülatör değiş tokuşuna
kendilerini öyle kaptırırlar ki duruşlarını kontrol etmeyi unutur aşırı hızla yukarı çıkarlar ve bu ambolizmle sonuçlanır. Ya da regülatörü veren dalıcı yavaşça nefes vermek yerine nefesini tutar ve bu da ambolizm riskidir.

Oksijen bitmişse ve ne sizde ne de partnerinizde destek sistemi varsa, en iyi hareket yukarı acil durum yüzüşüdür: su yüzeyine doğru yüzerken boğazı açık tutmak için
yavaşça nefes vermeyi sürdürün.

8. Partner Sistemi
Her dalgıç okulu daima bir partnerle dalma konusunda
ısrarla durur. Yine de, özellikle sualtı fotoğrafçıları arasında solo dalışlar her zaman olağandır. Deneyim ve bitmemiş istatistikler, solo dalmanın partnerli dalmadan daha tehlikeli olduğunu göstermez ve bazı dalıcılar solo dalmanın daha güvenli bile olduğunu savunurlar.

9. Şnorkel
Çoğumuza şnorkelin her dalışta taşınması zorunlu bir şey olduğu öğretildi tıpkı palet gibi. Ama giderek daha fazla dalıcı şnorkeli çoğunlukla çantalarında bırakıyor.

Niçin? Şöyle bir sonuca vardılar: şnorkel maskenize takılıyken yarardan çok zarar getiriyor. Uzun borusu -tam ortadan çengele asılmış gibi iki uçtan sallanıyor- yosun, balık ağı ve fotoğraf makinesi kayışı yakalamada oldukça becerikli. Ve maskenizin önemi göz önüne alındığında, şnorkeli ya da başka bir şeyi takmak için maske kayışı en kötü yerdir.

Bir çok dalıcı artık şnorkeli özel durumlar için saklamakta.
Örneğin başlangıç noktasından dalma yerine kadar su üstünde uzun süre yüzeceklerse cepte taşıyor ya da bedene bantlıyorlar.

10. Dalma Bilgisayarı
Güvenlik konusundaki en büyük ilerleme belki de dalma bilgisayarıdır. Şnorkelden çok daha fazla önemlidir ve ahtapottan bile önemli olduğu tartışılabilir ve bir dalma bilgisayarı pek yakında zorunlu gereç sayılabilir. SDI öğrenci eğitiminde ilk dersten itibaren dalma bilgisayarını kullandırmaya başladı bile. “Zaten tüm dalıcılar dalışı daha güvenli ve eğlenceli kılmak için artık dalma bilgisayarı kullanıyorlar. Öyleyse neden en baştan itibaren uygulamayalım?” diyor CEO Bret Gilliam ve ekliyor “Dalma tabloları, teknolojik gelişmeler nedeniyle tarihe gömüldüler.”

Yazan: John Francis
Çeviren : Cemile ŞAYLAN
Kaynak : Rodale`s Scuba Diving Magazine