Kamera lensleri hakkında bilgiler( fiziksel yapısına göre)

[Ramazan ALKAN]

Kamera lensleri ( kamera merceği ) hakkında genel bilgiler
Fiziksel yapılarına göre


( lens formatı )

1/3”, 1/2”, 2/3” veya 1" olarak üretilirler. Genel olarak 1/3" lenskler dünyada en yaygın kullanılanlarıdır.

Bir lensin bir kamerada kullanılabilmesi için formatının kameraya eşit veya büyük olması gerekir.

1/2” formatındaki bir lens, 1/2” ve 1/3” bir kamerada kullanılabilir, ama 1/3” formatındaki bir lens sadece 1/3” bir kamerada kullanılabilir



Montaj tiplerine göre

( mount ) Lens seçiminin diğer bir kriteri de montaj (mount) tipidir.

Lensler montaj tipine göre

* C-mount lensler

* CS-mount lensler olarak ikiye ayrılırlar.

C-mount bir lens C mount bir kamerada veya CS mount bir kameraya 5 mm lik adaptör ring takılarak kullanılabilir.



CS mount bir lens CS mount bir kameralarda kullanılır fakat C mount bir kamerada kullanılamaz. Son yıllarda üretilen tüm kameralar hem C mount hem de mount lens takılabilecek şekilde üretilmektedir.



odak uzaklıklarına göre Lensin odak uzaklığı, gördüğü alanın genişliğini belirler.

Odak uzaklığı arttıkça lensin görüş açısı daralır. Birimi milimetre olarak verilir.

* Sabit odak uzaklıklı lensler

* Değişken odak uzaklıklı (varifocal) lensler (3.5-8mm arasında 5.5-33 mm arasında gibi)

* Manuel zoom lensler odak uzaklıkları geniş bir aralıkta değişebilir. (6-36mm, 6:1 gibi)

* Motorlu zoom lensler, manuel zoom lenslerle prensipte aynıdır ama oda uzaklığını değiştirmek için lensin içindeki motor kullanılır.



Işık ayarına göre

( iris kontrol )

Ortamdaki ışık şartlarına göre lensin iris kontrolü önem kazanır.

İnsan gözünde iris ortamdaki ışık miktarı arttıkça göze gelen ışığı normal seviyede tutmak için kısılır, azaldıkça daha fazla ışık almak için açılır. Lenslerdeki irisin çalışma prensibi de aynıdır.

Lensler iris kontrollerine göre dört çeşittir

* Sabit iris lensler

* Manuel iris lensler

* Motorlu irisli zoom lensler

* Otomatik iris lensler (Video drive veya DC drive)

Otomatik iris lensler kameraların üzerinde bulunan otomatik iris konnektör girişlerine bağlanırlar. Video drive lenslerde 3 kablo (VCC, İris video, GND) bulunur. Lens üzerinde LEVEL ve ALC ayarları bulunur.



Sabit iris lens



Oto iris lens



Varifocal manuel iris lens






Lensler bir CCTV sistemin tasarımında önemli bir rol oynamaktadır. Lenslerin temel işlevi bir alandan yansıyan ışığı toplamak ve kameranın görüntüleyici ünitesinde net, berrak bir görüntü odaklamaktır. Genellikle, bir Lensten geçen ışık ne kadar fazlaysa resim kalitesi de o kadar yüksek olmaktadır.



Lens seçimi özelikle çok önemlidir, çünkü görüntüleyicide oluşacak olan resmin boyutunu, şeklini ve netliğini doğrudan etkilemektedir. Alana olan mesafe, odak uzaklığı, arzulanan görüş alanı, ışıklandırma ve format gibi faktörlerde kamera görüntüleyicisi üzerindeki görüntünün boyutunu ve netliğini etkilemektedir.



Görüş Alanı

Görüş alanı belirli bir Lens tarafından oluşturulan resim boyutu (en ve boy), kamera görüntüleyici boyutu ve nesneye olan mesafenin bileşimidir. Eğer, görüş alanı uygun değilse görüş alanını arttırmak azaltmak için farklı bir Lens (örneğin geniş açılı Lens, tele, vb.) kullanmanız gerekebilir. İstenilen bir görüş alanı oluşturmak için gerekli olan uygun görüntüleyici boyutu, Lens ve mesafe bileşimlerini hesaplamakta kullanılan tablolar mevcuttur.



Kamera Lensleri temel olarak iki türe ayrılabilir : sabit odaklı Lensler ve değişken odaklı Lensler (ya da zoom Lensleri). Sabit odaklı bir Lens sabit odak uzaklığına, sahiptir, değişken odaklı bir Lens ise odak uzaklığını değiştirebilir. Odak uzaklığı merceğin optik merkezînden merceğin arkasında bulunan bir odak noktasına olan uzaklıktır. Bu uzaklık Lens üzerinde (milimetre cinsinden) yazılıdır ve Lens tarafından oluşturulan görüş alanını ifade eder.



Sabit odaklı Lenslerin geniş, orta ve dar görüş alanı bulunan tipleri mevcuttur. "Normal" odak uzunluğuna sahip bir Lens insan gözü tarafından oluşturulan görüş alanını yakınlaştıran bir resim üretir. Geniş açılı bir Lens kısa bir odak uzaklığına sahiptir, bir telefoto Lens ise uzun bir odak uzaklığına sahiptir. Belirli bir görüş alanı için sabit bir Lens seçerken görüş alanını değiştirmek istediğinizde merceği değiştirmeniz gerekeceğini akılda tutmalısınız.



Hem geniş sahneler hem de yakın çekimler gerekli olduğunda en iyi seçim bir değişken odaklı ya da zoom Lenstir. Bir zoom Lens odak uzaklığını geniş açıdan telefotoya değiştiren ama bu arada odağı kameranın görüntüleyicisi üzerinde tutan Lens unsurlarının bir bileşimidir. Bu sayede, görüş açısını tek bir Lensle geniş, orta ve dar açılar arasında değiştirmeniz mümkün olur.



F- Stop

Bir merceğin ışık toplama kapasitesi Lens açılışı (apertürü) ile odak uzaklığı arasındaki ilişkiye bağlıdır. f simgesiyle gösterilen ve genel olarak "F- Stop" adıyla bilinen bu ilişki Lenslerin kenarında ya da önünde basılıdır. F- stop sayısı ne kadar düşükse azami Lens açılışı ve merceğin kamera görüntüleyicisine ışık geçirme yeteneği o kadar büyüktür. Örneğin,



f/ 1.2 F-sayısı seviyesinde bir Lens f/ 4.0 seviyesindeki bir Lensten çok daha fazla ışık geçirir. F- sayısı düşük olan Lens "hızlı" bir Lens olarak adlandırılır.



Alan Derinliği

Uygun Lens seçimi yaparken göz önünde tutulması gereken bir diğer husus da alan derinliğidir. Alan derinliği cismin önünde ve arkasındaki odak alanıdır. Yani, bir cisim üzerinde odaklandığınızda cismin önünde ve arkasındaki belirli bir alan da, cismin kendisi kadar net görünmese de, odak içinde olacaktır. Alan derinliği 1.) Lens uzunluğuna, 2.) Lens açılışına, 3.) kamera ile cisim arasındaki mesafeye göre artar ya da azalır.



Alan derinliğine ilişkin üç faktörün her biri aşağıdaki sonuçları verir:

1. L-Lens uzunluğu

Kısa Lens (örneğin geniş açı) = daha uzun alan derinliği

Uzun Lens (örneğin telefoto) = daha kısa alan derinliği

2. Açılış

Geniş açılış (düşük F- stop) = daha kısa alan derinliği

Dar açılış (yüksek F - stop) = daha uzun alan derinliği

3. Cisme olan mesafe

Kısa mesafe = daha kısa alan derinliği

Uzun mesafe = daha uzun alan derinliği

Satın alma ve planlamada karar verilirken bu faktörler göz önüne alınmalıdır, zira alan derinliği görüntü kalitesini etkileyebilir (ve cismin tanıma ve yakalamaya engel olabilir). Eğer, alan derinliği önemliyse yapay ışıklandırmayı arttırmak ya da telefoto Lensler yerine normal Lensleri haiz kameralar tesis etmek gibi seçenekleri de araştırabilirsiniz.



Lens Montajı

Kamera Lensleri genellikle C ya da CS tipi montajla gelir ve kameranın montaj gereklerine uygun olmalıdır. Bu ikisi arasındaki fark Lenslerin kamera görüntüleyicisine olan uzaklığıdır. C - tipi montajda Lens görüntüleyiciden 17. 5 mm uzaklıktadır; CS tipi montajda ise Lens görüntüleyiciden 12. 5 mm uzaklıktadır. Teçhizat satın alırken şu ilkelere dikkat ediniz:

• C tipi monte Lensler ancak 5 mm mesafe halkası ilave edilmek suretiyle CS tipi monte kamerada kullanılabilir.

• CS tipi monte Lens C tipi monte kamerada kullanılamaz.

[ygt_srn]

bilgiler için teşekkürler. Gerçekten yardımcı olacak bir yazı.